KODEKS PROFESIONALNE ETIKE ADVOKATA
Komentar kodeksa
Šta je Kodeks profesionalne etike advokata u Srbiji?
Kodeks profesionalne etike je jedan od najvažnijih propisa u advokaturi. Dosnosi ga Advokatska komora Srbije, a na osnovu Zakona o advokaturi i I Statuta advokatske komore Srbije. Trenutno važeći Kodeks donet je 2012. godine, a izmenjen je odlukom Ustavnog suda 2020. godine.
U Kodeksu se bliže uređuju opšti principi etike advokata, pravila ponašanja, odgovornosti, prava i obaveze. Svaki advokat mora poznavati sadržinu Kodeksa i mora ga se uvek pridržavati. Prilikom polaganja advokatske zakletve svaki budući advokat se zaklinje da će u svom radu poštovati Kodeks advokatske etike, kao i druge propise u advokaturi. Nepoznavanje kodeksa ne oslobađa od odgovornosti.
Kodeksom etike se naročito štiti dostojanstvo i ugled advokature – a do čega advokati moraju držati u svom radu, pa i u privatnom životu koji je dostupan javnosti. Obaveze advokata i dužnost poštovanja etičkih normi tiču se odnosa advokata sa klijentima, kolegama, sudovima, javnošću i sa celom pravnom profesijom.
Propisana načela advokatskog rada su:
- Samostalnost
- Nezavisnost
- Savesnost
- Dostojnost
- Stručnost
- Poštenje
- Poverljivost
- Nespojivost poslova
- Odmerenost
- Odgovornost
Osim osnovnih načela, Kodeks uređuje i sledeća poglavlja:
- Advokatsku tajnu – bliže uređuje obavezu čuvanja tajne (svega što advokat sazna od od klijenta ili tokom njegovog zastupanja) i uslove pod kojima ta obaveza može prestati
- Zabranjene načine sticanja klijenata – kroz reklamiranje i nelojalnu konkurenciju, kroz nečasno i nedopušteno pridobijanje klijenata
- Dozvoljenje načine istupanja u javnosti – koji se smatraju prihvatljivim
- Poglavlje o prihvatanju i odbijanju zastupanja – kada je advokat dužan da prihvati zastupanje, kada isto ne sme prihvatiti
- Advokatsko punomoćje
- Otkazivanju punomoćja
- Odnosu prema klijentu
- Poglavlje o advokatskoj kancelariji
- O uređenju kancelarije, oglašavanju promena i pečatu
- O naknadi za rad advokata – prema adv. tarifi
- Poglavlje o međusobnom odnosu među advokatima
- O profesionalnoj saradnji i zajedničkoj advokaturi
- O kolegijalnosti
- Preuzimanju zastupanja
- Rešavanju sporova
- Poglavlje o odnosu advokata sa advokatskim pripravnikom i obavezama pripravnika
- Poglavlje o odnosu advokata sa advokatskom komorom i njenih predstavnika prema advokatu
- Poglavlje o odnosu advokata sa suprotnom strankom
- Poglavlje o odnosu advokata prema državnim organima
Da sumiramo na kraju. Cilj Kodeksa advokatse etike prema našem mišljenju jeste da očuva i podigne poverenje u advokatsku profesiju u javnosti, da se očuva samostalnost, nezavisnost i kvalitet advokatskog rada, da pojača međusobnu saradnju advokata, da očuva poverenje koje klijenti imaju u advokate, a sve u cilju što boljeg izvršavanja osnovne funkcije advokature kao profesije koja štiti prava građana.
Kompletan prečišćeni tekst – Kodeksa profesionalne etike advokata Srbije – možete ovde download-ovati.
Za bolje razumevanje smisla i značaja Kodeksa etike za advokaturu uopšte, smatramo da će vam biti od koristi i uvid u druge Kodekse u regionu.